Hygiënisch lassen in de voedingsmiddelenindustrie
Binnen de voedingsmiddelenindustrie is hygiënische productie vereist. Het hygiënisch lassen van roestvaststalen leidingen in de voedingsmiddelenindustrie vraagt grote discipline. Wanneer er volgens de juiste werkwijze gelast wordt, is er een bepaalde mate van hygiënische zekerheid. Die zekerheid is sterk afhankelijk van de kwaliteit van contactoppervlakken. Contactoppervlakken zijn extra kwetsbaar op de punten waar lasnaden zich bevinden.
Wanneer lasnaden niet aan de eisen van hygiënisch lassen voldoen, is dit vaak te wijten aan de toepassing van een verkeerde lasprocedure. Vaak wordt een lasprocedure gekozen die niet past bij de hygiënische eisen van de productie voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie.
Specificaties voor hygienisch lassen
Dit artikel vormt een beknopte richtlijn om specificaties voor hygiënisch lassen binnen de voedingsmiddelenindustrie te definiëren. Dit is van toepassing op buis- en leidingwerksystemen met een wanddikte minder dan 3,5mm, gemaakt van AISI 304(L) (1.4301, 1.4306 of 1.4307), 316(L) (1.4401, 1.4404 of 1.4435), 316Ti (1.4571) of 904L (1.4539) en hun equivalenten. Hygiënisch lassen gebeurt middels het lasproces GTAW/TIG zonder toevoegmateriaal. Deze techniek biedt bovendien het beste resultaat bij de productie van dunwandig roestvaststalen leidingwerk.
Geautomatiseerd lassen boven handmatig lassen
Voor wat betreft schoon lassen geniet een geautomatiseerd lasproces de voorkeur boven een handmatig proces. Dit vanwege de uiteindelijk hogere kwaliteit van de las en de grote reproduceerbaarheid. Daarnaast is interne nabehandeling van lasnaden in leidingsystemen niet haalbaar. Het systeemontwerp voor de voedingsmiddelenindustrie dient het mogelijk te maken dat er geautomatiseerd gelast wordt.
Lasnaad een groot risicogebied
Lasnaden zijn voorkeursplaatsen voor corrosie. Dit komt door de verandering in metallurgische eigenschappen van staal en in oppervlakteruwheid. Bovendien is de lasnaad een plek waar procesmateriaal zich gaat ophopen. Als gevolg hiervan blijft materiaal achter in het leidingwerk, waardoor lokale corrosie kan ontstaan. Daarnaast zal dit een plek worden waar bacteriële groei wordt bevorderd, die het product besmet. “De ideale hygiënische las is net zo makkelijk te reinigen als ongelast leidingwerk”.
Definitie van een hygiënische las
De definitie van een hygiënische las is als volgt: Een ideale hygiënische las zou volledig gevuld en goed uitgelijnd moeten zijn en geen van de volgende karakteristieken hebben:
- Scheurtjes of porositeit
- Inwendige kleuring
- Concaafheid
- Convexheid
- Onvolledige samensmelting
- Insluitsels
- Toename van de oppervlakteruwheid
- Samenhangende metallurgische veranderingen
- Geen ijspegelvorming
- Zichtbare vlamboog
- Randinkarteling
- Doorbranden
Het volledig bereiken van de bovenstaande lijst is in de praktijk vaak niet haalbaar. Zowel vanuit economisch als technisch oogpunt. Daarom kunnen er voor bovenstaande karakteristieken grenzen vastgesteld worden, waarbinnen de gemaakte lassen nog steeds hygiënisch acceptabel zijn. Om dit te bereiken is beheersing van het volledige lasproces een vereiste. Een automatisch lasproces is goed beheersbaar en geniet daarom de voorkeur boven handmatig lassen. Daarnaast is een geautomatiseerd lasproces gemakkelijk reproduceerbaar en bovendien consistent. Iets dat niet wordt bereikt wanneer er handmatig gelast wordt.
Er zijn veel factoren die de kwaliteit van de las beïnvloeden, waarvan er maar een paar direct door de lasapparatuur beheerst worden. Voorbeelden hiervan zijn lasstroom, booglengte en voortloopsnelheid. Overige factoren hangen in sterke mate af van de werkmethode van de lasser, die werkt volgens standaard proceduren in een schone en nette omgeving. Training van personeel is daarom net zo belangrijk als goede apparatuur om een hygiënische las te krijgen.
Opleiding hygiënisch lassen
Het De Groot LPMW Lasinstituut start binnenkort met pratkijkopleidingen op het gebied van hygienisch lassen. Het gaat om een opleiding orbitaal lassen waarbij er twee varianten worden aangeboden voor de verschillende typen laskoppen. In de eerste opleiding worden werkwijzen en aandachtspunten voor het werken met een gesloten laskop uitvoerig belicht. De tweede praktijkopleiding betreft het werken met een open laskop. In deze cursussen wordt naast het praktijkgedeelte ook een stuk theoretische kennis aangeboden. De cursus wordt afgesloten met een lasserskwalificatie met DNV certificaat. Voor vragen, neem contact op met Laspartners Multiweld via 088-6641777 of kijk op www.lpmw.nl.